2. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości

2.1 Podstawa sporządzenia

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, w oparciu o zasadę kosztu historycznego (skorygowanego o skutki hiperinflacji w stosunku do składników rzeczowych aktywów trwałych oraz kapitału własnego), za wyjątkiem aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, instrumentów pochodnych oraz nieruchomości inwestycyjnych wycenianych w wartości godziwej.

Wartość bilansowa ujętych zabezpieczanych aktywów i zobowiązań finansowych jest korygowana o zmiany wartości godziwej, które można przypisać ryzyku, przed którym te aktywa i zobowiązania są zabezpieczane.

Zasady rachunkowości opisane w nocie 2.2 stosowane były w sposób ciągły do wszystkich prezentowanych okresów.

2.1.1 Nowe standardy

Od dnia 1 stycznia 2014 roku Grupę obowiązują następujące nowe i zmienione standardy oraz interpretacje:

• MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe
• MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne
• MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach
• Zmieniony MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe
• Zmieniony MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach
• Poprawki do MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja pt. Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych
• Poprawki do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne, MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach: wytyczne do przepisów przejściowych
• Jednostki inwestycyjne - zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach oraz MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe
• Zmieniony MSR 36 Utrata wartości aktywów
• Zmieniony MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena pt. Nowacja instrumentów pochodnych oraz kontynuacja rachunkowości zabezpieczeń

Powyższe zmiany do standardów zostały do dnia publikacji niniejszego sprawozdania finansowego zatwierdzone do stosowania przez Unię Europejską. Poza wpływem przedstawionym powyżej zastosowanie powyższych standardów i zmian do standardów nie miało istotnego wpływu na politykę rachunkowości Grupy ani na niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe.

Standardy i interpretacje nieobowiązujące, zatwierdzone do stosowania przez Unię Europejską, których Grupa nie zastosowała przed datą wejścia w życie:

• Zmiany do MSR 19 Świadczenia pracownicze pt. Programy określonych świadczeń: składki pracownicze

• Roczne ulepszenia wynikające z przeglądu MSSF w cyklu 2010-2012. W wyniku przeglądu MSSF wprowadzono następujące drobne poprawki do 7 standardów:
  • w MSSF 2 Płatności w formie akcji skorygowano definicje „warunki nabycia uprawnień” oraz „warunku rynkowego” oraz wprowadzono dwie nowe definicje „warunku wykonania” oraz „warunku usługi
  • w MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych
  • w MSSF 8 Segmenty operacyjne
  • w MSSF 13 Wartość godziwa
  • w MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe i MSR 38 Wartości niematerialne
  • w MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych

Powyższe zmiany mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2014 r. lub późnej, natomiast w UE będą obowiązywać dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 lutego 2015 r. lub później. Grupa zastosuje zmiany począwszy od okresu rocznego rozpoczynającego się 1 stycznia 2016 r.

• Roczne ulepszenia wynikające z przeglądu MSSF w cyklu 2011-2013. W wyniku przeglądu wprowadzono drobne poprawki do następujących standardów:
  • MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy
  • MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych
  • MSSF 13 Wartość godziwa
  • MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

Powyższe zmiany mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2014 r. lub późnej, natomiast w UE będą obowiązywać dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2015 r. lub później i nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy.

Standardy i interpretacje nieobowiązujące i do dnia publikacji niniejszego sprawozdania finansowego niezatwierdzone do stosowania przez Unię Europejską.

• MSSF 9 Instrumenty finansowe
• MSSF 14 Regulacyjne rozliczenia międzyokresowe
• Zmiany do MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne pt. Rozliczenie nabycia udziału we wspólnej działalności

Zmiany obowiązywać będą dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później.

• Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe oraz MSR 38 Wartości niematerialne pt. Wyjaśnienie dotyczące dopuszczalnych metod umorzenia i amortyzacji

Zmiany obowiązywać będą dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później i nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• MSSF 15 Przychody z tytułu umów z klientami

MSSF 15 obowiązywać będzie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2017 r. lub później i ze względu na charakter umów sprzedaży zawieranych przez Grupę ocenia się, że nie będzie miał istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe oraz MSR 41 Rolnictwo pt.: Rolnictwo: rośliny produkcyjne

Zmiany obowiązywać będą dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później i nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• Zmiany do MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe pt. Zastosowanie metody praw własności w jednostkowym sprawozdaniu finansowym

Zmiany obowiązywać będą dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później i nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• Zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe oraz MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach pt.: Sprzedaż lub przekazanie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem

Powyższe zmiany będą obowiązywać dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub później.

• Roczne ulepszenia wynikające z przeglądu MSSF w cyklu 2012-2014. W wyniku przeglądu MSSF wprowadzono drobne poprawki do następujących standardów:
  • MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana
  • MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia
  • MSR 19 Świadczenia pracownicze
  • MSR 34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa.

Powyższe zmiany będą obowiązywać Grupę dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. i nie będą miały istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych pt. Ujawnienia

Zmiany będą obowiązywać dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później i nie będą miały istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

• Zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach oraz do MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach pt. Jednostki inwestycyjne: Zastosowanie wyjątku dotyczącego konsolidacji

Powyższe zmiany będą obowiązywać dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 r. lub później i nie będą miały wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.

 

2.2 Polityka rachunkowości

2.2.1 Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe to środki trwałe:

• które są utrzymywane przez Grupę w celu wykorzystywania ich w procesie produkcyjnym, przy dostawach towarów i świadczeniu usług lub w celach administracyjnych
• którym towarzyszy oczekiwanie, iż będą wykorzystywane przez czas dłuższy niż jeden rok
• w stosunku, do których istnieje prawdopodobieństwo, iż Grupa uzyska w przyszłości korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem majątkowym oraz
• których wartość można określić w sposób wiarygodny

Najistotniejsze rzeczowe aktywa trwałe Grupy Kapitałowej stanowią nieruchomości związane z działalnością górniczą i hutniczą obejmujące grunty własne, budynki, obiekty inżynierii wodnej i lądowej, kapitalne wyrobiska górnicze (w tym, w kopalniach głębinowych takie obiekty górnicze jak: szyby, studnie, sztolnie, chodniki, komory główne) oraz maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne ruchome środki trwałe.

Na dzień początkowego ujęcia rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia.

W cenie nabycia/koszcie wytworzenia środków trwałych, na moment początkowego ujęcia, ujmowane są przewidywane koszty ich demontażu, usunięcia i przywrócenia do stanu pierwotnego miejsca, w którym dany składnik aktywów się znajduje, których obowiązek poniesienia powstaje w chwili instalacji składnika aktywów lub jego używania dla celów innych niż produkcja zapasów. W szczególności w wartości początkowej środków trwałych Grupy ujmuje się zdyskontowane koszty likwidacji środków trwałych po działalności górniczej podziemnej oraz innych obiektów, które zgodnie z obowiązującym prawem podlegają likwidacji po zakończeniu działalności. Zasady ujmowania i wyceny kosztów likwidacji opisane są w nocie 2.2.16. Ujęte w wartości początkowej środków trwałych koszty likwidacji kopalń podlegają amortyzacji taką metodą, jaką amortyzowane są środki trwałe, do których te koszty przypisano, począwszy od momentu rozpoczęcia użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych, przez okres ustalony w planie likwidacji grup obiektów w ramach harmonogramu likwidacji kopalń.

Cenę nabycia/koszt wytworzenia powiększają koszty finansowania zewnętrznego zaciągniętego na nabycie lub wytworzenie dostosowywanego składnika rzeczowych aktywów trwałych. Zasady ujmowania i wyceny kosztów finansowania zewnętrznego opisano w nocie 2.2.2. Na koniec okresu sprawozdawczego rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonej o skumulowane odpisy amortyzacyjne i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. (Szczegóły dotyczące utraty wartości aktywów niefinansowych opisano w nocie 2.2.4).

Późniejsze nakłady ponoszone na składnik rzeczowych aktywów trwałych (np. w celu zwiększenia przydatności składnika, zamiany części lub jego odnowienia) uwzględnia się w wartości bilansowej danego środka trwałego tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że z tytułu tych nakładów nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Grupy, zaś wysokość nakładów można wiarygodnie wycenić. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do zysku lub straty w okresie, w którym zostały poniesione.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych (z wyłączeniem gruntów) Grupa dokonuje, w zależności od wzorca konsumowania korzyści ekonomicznych z danego składnika rzeczowych aktywów trwałych:

• metodą amortyzacji liniowej, dla składników, które są wykorzystywane w procesie produkcji w równomiernym stopniu w całym okresie ich użytkowania, oraz
• metodą amortyzacji naturalnej (metodą jednostek produkcji), dla składników w odniesieniu do których konsumpcja korzyści ekonomicznych jest bezpośrednio powiązana z ilością wydobytej kopaliny ze złoża lub z ilością wytworzonych jednostek produkcji i wydobycie to lub produkcja nie są równomierne w całym okresie ich użytkowania. W szczególności dotyczy to budynków i budowli kopalń, jak również maszyn i urządzeń górniczych

Okresy eksploatacji i tym samym stawki amortyzacyjne środków trwałych funkcjonujących w ciągu technologicznym produkcji miedzi, dostosowane są do planów zakończenia działalności. Dla poszczególnych grup środków trwałych przyjęto okresy użytkowania, oszacowane na podstawie oczekiwanego życia kopalni z uwzględnieniem zawartości złoża, w następujących przedziałach:

• budynki oraz obiekty inżynierii wodnej i lądowej, w tym koszty zdejmowania nadkładu: 25-60 lat
• urządzenia techniczne i maszyny: 4-15 lat
• środki transportu: 3-14 lat
• inne środki trwałe, w tym narzędzia i przyrządy: 5-10 lat

Ponadto corocznie Grupa dokonuje regularnych przeglądów rzeczowych aktywów trwałych pod kątem adekwatności stosowanych okresów użytkowania do bieżących warunków prowadzenia działalności. Wyniki przeprowadzonej w 2014 r. weryfikacji stawek amortyzacyjnych zostały przedstawione w niniejszym raporcie w nocie 3.2.

Amortyzację rozpoczyna się, gdy środek trwały jest dostępny do użytkowania. Amortyzacji zaprzestaje się na wcześniejszą z dat:, gdy środek trwały zostaje zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży (lub zawarty w grupie do zbycia, która jest zaklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży) zgodnie z MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana, lub zostaje usunięty z ewidencji bilansowej na skutek likwidacji, sprzedaży bądź wycofania z użytkowania.

Poszczególne istotne części składowe środka trwałego (istotne komponenty), których okres użytkowania różni się od okresu użytkowania całego środka trwałego oraz których cena nabycia/koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia/kosztem wytworzenia całego składnika rzeczowych aktywów trwałych, amortyzowane są odrębnie, przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania.

W wartości bilansowej środka trwałego ujmuje się koszty regularnych, znaczących przeglądów, w tym koszty przeglądów certyfikacyjnych, których przeprowadzenie jest niezbędne.

Specjalistyczne części zamienne oraz sprzęt awaryjny o istotnej wartości początkowej, których wykorzystania oczekuje się przez czas dłuższy niż jeden rok ujmuje się jako rzeczowe aktywa trwałe. Pozostałe części zamienne oraz wyposażenie związane z serwisem o nieistotnej wartości wykazuje się jako zapasy i ujmuje w zysku lub stracie w momencie ich wykorzystania.

Środek trwały usuwa się z ewidencji bilansowej, gdy zostaje zbyty lub gdy nie oczekuje się dalszych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania lub zbycia.

Koszty prac udostępniających złoże w kopalni odkrywkowej w fazie produkcyjnej

W kopalniach odkrywkowych eksploatowanych w jednostkach zależnych Grupy prowadzone są działania polegające na usuwaniu nadkładu w fazie produkcyjnej kopalni w celu uzyskania dostępu do złoża (tzw. prace udostępniające).

Materiał usuwany w fazie produkcyjnej w ramach prac udostępniających złoże może zawierać (w zależności od złoża) oprócz skały płonnej również pewną ilość rudy. W związku z tym prace udostępniające mogą stanowić źródło korzyści ekonomicznych poprzez uzyskanie rudy wykorzystanej dla celów produkcji zapasów lub poprzez uzyskanie dostępu do głębiej położonych pokładów rudy, która będzie podlegała wydobyciu w przyszłych okresach. W zakresie, w jakim korzyści uzyskiwane przez Grupę z prowadzonych prac udostępniających realizowane są poprzez:

• produkcję zapasów, koszty tych prac Grupa ujmuje zgodnie z MSR 2 Zapasy, jako koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub, w wartości zapasów, jeżeli produkty te nie zostaną sprzedane, lub
• uzyskanie dostępu do głębiej położonych pokładów rudy, Grupa rozpoznaje koszty takich prac w aktywach trwałych, jako „Aktywa z tytułu usuwania nadkładu w kopalniach odkrywkowych” (prezentowane w ramach rzeczowych aktywów trwałych w grupie budynki i budowle), jeśli spełnione są następujące warunki: (a)prawdopodobne jest uzyskanie przez Grupę przyszłych korzyści ekonomicznych związanych z usuwaniem nadkładu, (b) Grupa jest w stanie zidentyfikować tę część złoża rudy, do której dostęp został ulepszony oraz (c) koszty związane z usuwaniem nadkładu dotyczące tej części złoża mogą zostać wiarygodnie wycenione

W przypadku braku technicznej możliwości bezpośredniej alokacji poniesionych kosztów prac udostępniających pomiędzy koszty będące składnikiem aktywów trwałych z tytułu usuwania nadkładu oraz koszty wytworzonych zapasów Grupa rozdziela te koszty przy zastosowaniu metody opartej na mierze produkcji określanej indywidualnie dla zidentyfikowanego obszaru złoża. Miarę produkcji dla danego obszaru w kopalniach Grupy stanowi tzw. stripping ratio, obliczany w wysokości rzeczywistej ilość wydobytych odpadów w stosunku do ilości planowanej, przypadającej na daną ilość wyprodukowanej rudy.

2.2.2 Koszty finansowania zewnętrznego

Koszty finansowania zewnętrznego dające się bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów wpływają na jego wartość początkową, jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Koszty te podlegają kapitalizacji, jeżeli wpływ korzyści ekonomicznych jest prawdopodobny oraz kwota tych kosztów może być ustalona w sposób wiarygodny.

Pozostałe koszty finansowania zewnętrznego ujmuje się jako koszty okresu, w którym zostały poniesione.

Koszty finansowania zewnętrznego są to odsetki oraz inne koszty poniesione i naliczone w związku z pożyczeniem środków finansowych i obejmują w szczególności:

• koszty odsetkowe kalkulowane przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej zgodnie z MSR 39
• obciążenia finansowe z tytułu umów leasingu finansowego ujmowane zgodnie z MSR 17
• różnice kursowe powstające w związku z pożyczkami i kredytami w walucie obcej, w stopniu w jakim są uznawane za korektę kosztów odsetek

Kapitalizacji podlegają koszty finansowania specyficznego (w wysokości rzeczywistych kosztów odsetek pomniejszonych o przychody z czasowego zainwestowania otrzymanych środków) oraz koszty finansowania ogólnego (w wysokości kosztów ustalonych przy zastosowaniu stopy kapitalizacji).

Dostosowywany składnik aktywów jest to taki składnik aktywów, który wymaga znacznego okresu czasu niezbędnego do przygotowania go do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży.

Aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego rozpoczyna się po łącznym spełnieniu następujących warunków:

a/ ponoszone są nakłady na dostosowywany składnik aktywów

b/ ponoszone są koszty finansowania zewnętrznego oraz

c/ działania niezbędne do doprowadzenia składnika aktywów do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży są w toku

Zaprzestaje się aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego z chwilą gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przygotowania dostosowywanego składnika aktywów do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży zostały zakończone.

Zawiesza się aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego w okresie dłuższej przerwy w aktywnym prowadzeniu działalności inwestycyjnej w związku z dostosowywanym składnikiem aktywów chyba, że taka przerwa stanowi element zwyczajowy przy danym rodzaju inwestycji. Koszty finansowania zewnętrznego ponoszone w trakcie przerwy niestanowiącej elementu zwyczajowego przy danej inwestycji wpływają na koszty okresu.

Różnice kursowe od kredytów i pożyczek zaciągniętych w walucie obcej wpływają na wartość początkową dostosowywanego składnika aktywów w zakresie, w jakim stanowią korektę kosztu odsetek. Dla celów obliczenia kosztów finansowania zewnętrznego podlegających kapitalizacji, zarówno od finansowania celowego jak i ogólnego uwzględnia się wyłącznie różnice kursowe stanowiące korektę kosztów odsetek. Wartość różnic kursowych korygująca koszt odsetek stanowi różnicę pomiędzy kosztem odsetek od podobnego finansowania, jakie jednostka zaciągnęłaby w swojej walucie funkcjonalnej a kosztem poniesionym przy finansowaniu w walucie obcej.

Wyliczenia kwoty różnic stanowiących korektę kosztu finansowania ustala się w ramach rocznego okresu sprawozdawczego.

W sytuacji, gdy skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego wpływają na zwiększenie wartości dostosowywanego składnika aktywów ponad jego wartość odzyskiwalną, Grupa ujmuje odpis aktualizujący wartość nakładów.

W przypadku dostosowywanego składnika aktywów objętego odpisem aktualizującym, dla celów obliczenia stopy kapitalizacji uwzględnia się wartość początkową brutto tego składnika.

2.2.3 Wartości niematerialne

Za wartości niematerialne uznaje się możliwe do zidentyfikowania niepieniężne składniki aktywów, nieposiadające postaci fizycznej, tj.:

• wartość firmy
• koszty prac rozwojowych
• oprogramowanie komputerowe
• nabyte prawa majątkowe (koncesje, patenty, licencje, prawo do wydobycia kopalin - ustanowienie użytkowania górniczego)
• inne wartości niematerialne
• aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych (wartości niematerialne nieoddane do użytkowania)
• pozostałe wartości niematerialne nieoddane do użytkowania (w budowie)

Na moment ujęcia wartości niematerialne wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia. Na koniec okresu sprawozdawczego wartości niematerialne wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne i o skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. (Szczegóły dotyczące utraty wartości aktywów niefinansowych opisano w nocie 2.2.4).

Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych (za wyjątkiem wartości firmy, praw do wody, aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych oraz wartości niematerialnych nieoddanych do użytkowania) dokonuje się metodą liniową, przez okres ich przewidywanego użytkowania, który dla poszczególnych grup wartości niematerialnych wynosi:

• koszty prac rozwojowych: 5 – 15 lat
• oprogramowanie komputerowe: 2 – 5 lat
• nabyte prawa majątkowe (koncesje, patenty, licencje, użytkowanie górnicze): 5-50 lat
• inne wartości niematerialne, w tym prawo do informacji geologicznej: 50 lat

Metoda amortyzacji oraz stawka amortyzacyjna podlegają weryfikacji co najmniej na koniec każdego roku obrotowego.

Wartości niematerialne nieoddane do użytkowania (w budowie), wartość firmy, prawa do wody (które posiadają nieokreślony okres użytkowania) poddaje się corocznym obowiązkowym testom na utratę wartości. Ewentualny odpis aktualizujący ujmuje się w ciężar zysku lub strat.

Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych

Jako aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych ujmuje się wartości niematerialne oraz zużycie rzeczowych aktywów trwałych wykorzystywanych do poszukiwania i oceny zasobów mineralnych, jednakże nie zalicza się nakładów na prace rozwojowe związane z zasobami mineralnymi oraz nakładów poniesionych:

a) przed rozpoczęciem poszukiwania i oceny zasobów mineralnych, tj. nakładów poniesionych przed uzyskaniem prawa do prowadzenia prac poszukiwawczych na określonym obszarze oraz

b) po tym, jak udowodniono techniczną wykonalność i komercyjną zasadność wydobywania zasobów mineralnych

W ramach wartości niematerialnych ujmuje się m.in. nabyte prawa do poszukiwań, nakłady na dokonywanie wierceń, prace odkrywkowe, próbkowanie, analizy topograficzne, geologiczne, geochemiczne i geofizyczne złoża, koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi oraz innych świadczeń pracowniczych pracowników, zespołów lub wydziałów wyznaczonych do nadzorowania lub prowadzenia poszczególnych projektów oraz inne koszty bezpośrednio związane z nabyciem lub wytworzeniem składników wartości niematerialnych zgodnie z MSSF 6.

Jeżeli prawo do poszukiwań nie mogłoby być wykonywane bez nabycia prawa do gruntów, na których znajdują się zasoby mineralne, nabyte prawo do gruntów łącznie z odpowiednią koncesją, zalicza się do wartości niematerialnych na etapie poszukiwania i oceny złóż mineralnych.

Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych ujmowane i prezentowane są jako odrębna grupa składników wartości niematerialnych nieoddanych do użytkowania.

W ramach aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych kwalifikowane są nakłady na:

• projekty robót geologicznych
• uzyskanie decyzji środowiskowych
• uzyskanie koncesji i użytkowania górniczego na poszukiwania geologiczne
• realizację robót i prac wiertniczych (wiercenia, badania geofizyczne, hydrogeologiczne, obsługa geologiczna, analityka, geotechnika, itd.)
• zakup informacji geologicznych
• wykonanie dokumentacji geologicznej i jej zatwierdzenie
• wykonanie oceny ekonomiczno-technicznej zasobów dla potrzeb decyzji o wnioskowanie o koncesje na eksploatacje górniczą
• koszty zużycia urządzeń i sprzętu (rzeczowe aktywa trwałe) służącego do prowadzenia prac poszukiwawczych

Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się na moment początkowego ujęcia w wysokości kosztu. Dla celów dalszej wyceny Grupa stosuje model wyceny w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

Testy na utratę wartości na pojedynczej jednostce (projekcie) Grupa przeprowadza obowiązkowo z chwilą:

• wykazania technicznej wykonalności i komercyjnej zasadności wydobywania zasobów mineralnych, tj. przed dokonaniem przeklasyfikowania tych aktywów do innych grup aktywów (w tym do środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych nieoddanych do użytkowania innych niż służące poszukiwaniom i ocenie zasobów mineralnych) oraz
• gdy fakty i okoliczności wskazują, że wartość bilansowa aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych może przewyższać ich wartość odzyskiwalną

Ewentualne odpisy ujmuje się przed dokonaniem przeklasyfikowania wynikającego z wykazania technicznej wykonalności i ekonomicznej zasadności wydobywania zasobów mineralnych.

Inne wartości niematerialne

Do innych wartości niematerialnych Grupa Kapitałowa zalicza między innymi:

• prawa do wody na terenie Chile, w Grupie KGHM INTERNATIONAL LTD. - ze względu na specyficzny charakter tego składnika aktywów, tj. niewyczerpalność źródła, Grupa przyjęła dla tych praw nieokreślony okres użytkowania i zgodnie z MSR 36 nie amortyzuje tego składnika aktywów. Corocznie dokonuje jednak testów na utratę wartości
• opłatę za zarządzanie współkontrolowanym przedsięwzięciem Sierra Gorda S.C.M. oraz wartości niematerialne z tytułu zawartych umów sprzedaży usług, które zostały zidentyfikowane i wycenione w procesie rozliczenia połączenia KGHM INTERNATIONAL LTD. zgodnie z MSSF 3, dla których Grupa przyjęła okres amortyzacji 22 lata

2.2.4 Utrata wartości aktywów niefinansowych

Wartość firmy, prawa do wody oraz inne wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania podlegają obowiązkowym corocznym testom na utratę wartości.

Pozostałe aktywa niefinansowe testuje się na utratę wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na ryzyko niezrealizowania ich wartości bilansowej. Do podstawowych zewnętrznych przesłanek świadczących o możliwości zaistnienia utraty wartości aktywów dla spółek Grupy notowanych na aktywnych rynkach zalicza się występowanie w dłuższym okresie wyższej wartości bilansowej posiadanych przez nie aktywów netto w stosunku do wartości ich rynkowej kapitalizacji. Ponadto do najistotniejszych przesłanek zalicza się wystąpienie niekorzystnych zmian o charakterze technologicznym, rynkowym i gospodarczym w otoczeniu, w którym spółki Grupy prowadzą działalność, w tym na rynkach, na które przeznaczone są wyroby przez nieprodukowane, a także wzrost rynkowych stóp procentowych i premii za ryzyko uwzględnianych w kalkulacji stóp dyskontowych wykorzystywanych do wyliczania wartości użytkowej aktywów poszczególnych spółek Grupy. Czynniki wewnętrzne uwzględniane przy ocenie wystąpienia utraty wartości posiadanych aktywów to przede wszystkim znaczny spadek rzeczywistych przepływów pieniężnych netto w stosunku do przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej przyjętych w budżecie, zaś w stosunku do pojedynczych składników aktywów ich fizyczne uszkodzenie, utrata przydatności oraz generowanie niższych korzyści ekonomicznych od wydatków poniesionych na ich nabycie bądź wytworzenie, jeżeli składnik aktywów samodzielnie generuje przepływy pieniężne.

Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w wysokości kwoty, o jaką wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna to wyższa z dwóch kwot: wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży i wartość użytkowa.

Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości aktywa grupuje się na najniższym poziomie, na jakim generują przepływy pieniężne niezależnie od innych aktywów (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Dla celów przeprowadzenia testów na utratę wartości ośrodek wypracowujący środki pieniężne ustala się każdorazowo.

Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, iż wartość odzyskiwalna (tj. wyższa z dwóch kwot: wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia i wartość użytkowa) danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości bilansowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną, a wartością bilansową składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne. Odpis z tytułu utraty wartości w pierwszej kolejności przypisuje się do wartości firmy, jeżeli występuje, pozostałą kwotę odpisu alokuje się do poszczególnych aktywów wchodzących w skład ośrodka wypracowującego środki pieniężne proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej poszczególnych aktywów w wartości bilansowej całego ośrodka, przy czym w wyniku alokacji odpisu wartość bilansowa składnika aktywów nie może być niższa od najwyższej z trzech kwot: wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia, wartości użytkowej i zera.

Odpis z tytułu utraty wartości ujmuje się w ciężar sprawozdania z zysków lub strat.

Niefinansowe aktywa trwałe, inne niż wartość firmy, dla których w okresach wcześniejszych dokonano odpisu z tytułu utraty wartości testuje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego, jeśli wystąpiły przesłanki, pod kątem możliwości odwrócenia wcześniej dokonanego odpisu.

2.2.5 Nieruchomości inwestycyjne

Za nieruchomości inwestycyjne uznaje się nieruchomości, które Grupa traktuje jako źródło przychodów z czynszów lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości, względnie obie te korzyści łącznie. Nieruchomości inwestycyjne wyceniane są na moment początkowego ujęcia w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. W wycenie uwzględnia się koszty przeprowadzenia transakcji.

Na koniec kolejnych okresów sprawozdawczych kończących rok obrotowy nieruchomości inwestycyjne wyceniane są w wartości godziwej. Zysk lub strata wynikająca ze zmiany wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnej wpływa na zysk lub stratę netto w okresie, w którym zmiana nastąpiła.

Nieruchomość inwestycyjna zostaje usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej w momencie jej zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia.

2.2.6 Inwestycje w jednostki zależne i zasady konsolidacji

Za jednostki zależne w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej uznaje się te jednostki, w odniesieniu, do których jednostka dominująca, bezpośrednio lub pośrednio poprzez swoje jednostki zależne sprawuje kontrolę. Jednostka dominująca sprawuje kontrolę nad jednostką, w której dokonano inwestycji, jeżeli jednostka dominująca jednocześnie:

a) posiada władzę nad jednostką, w której dokonano inwestycji

b) z tytułu swojego zaangażowania w jednostce, w której dokonano inwestycji, podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub posiada prawa do zmiennych zwrotów, oraz

c) posiada możliwość wykorzystania sprawowanej władzy nad jednostką, w której dokonano inwestycji, do wywierania wpływu na wysokość swoich zwrotów

Sprawowanie władzy nad jednostką zwykle wiąże się z posiadaniem większości ogólnej liczby głosów w organach stanowiących tych jednostek, jeżeli decyzje dotyczące istotnej działalności podmiotu podejmowane są poprzez te prawa głosu. Przy dokonywaniu oceny, czy jednostka dominująca kontroluje daną jednostkę uwzględnia się istnienie oraz wpływ potencjalnych praw głosu, jeżeli stanowią one istotne prawa. W sytuacjach wątpliwych, czynnikiem wskazującym na sprawowanie władzy jest praktyczna możliwość kierowania istotnymi działaniami podmiotu, w który dokonano inwestycji, (tj. takimi działaniami, które mają najbardziej znaczący wpływ na wyniki finansowe jednostki) lub istnienie specjalnej relacji.

Przejęcie jednostek zależnych przez Grupę rozlicza się metodą przejęcia.

Wartość bilansowa inwestycji Grupy w jednostkę zależną podlega wyłączeniu, odpowiednio z kapitałem własnym każdej jednostki zależnej.

Jako wartość firmy ujmuje się nadwyżkę sumy przekazanej zapłaty za przejęcie, kwoty wszelkich niekontrolujących udziałów w jednostce przejmowanej oraz wartości godziwej na dzień przejęcia udziału w kapitale jednostki przejmowanej, należącego do jednostki przejmującej przed uzyskaniem kontroli nad kwotą netto ustalonej na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań przejętej jednostki zależnej. Nadwyżkę udziału Grupy w wartości godziwej aktywów netto nad ceną przejęcia, stanowiącą zysk z okazyjnego przejęcia, ujmuje się bezpośrednio w zysku lub stracie.

Zapłatę za przejęcie wycenia się w wartości godziwej stanowiącej sumę wartości godziwych przekazanych aktywów, zobowiązań zaciągniętych oraz wyemitowanych udziałów kapitałowych na dzień przejęcia. Zapłata za przejęcie obejmuje również wszelkie aktywa oraz zobowiązania wynikające z ustaleń dotyczących warunkowej zapłaty, jeśli ustalenia takie mają miejsce. Koszty związane z przejęciem rozlicza się, jako koszty okresu, w którym są ponoszone, przy czym krańcowe koszty emisji dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych ujmuje się jako pomniejszenie wartości tych instrumentów na moment początkowego ujęcia.

Możliwe do zidentyfikowania aktywa nabyte oraz zobowiązania przejęte w ramach połączenia jednostek gospodarczych, wycenia się na dzień przejęcia według ich wartości godziwej, niezależnie od wielkości ewentualnych udziałów niekontrolujących.

Transakcje, rozrachunki, przychody, koszty i niezrealizowane zyski ujęte w aktywach, powstałe na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy, podlegają eliminacji. Eliminacji podlegają również niezrealizowane straty, chyba, że transakcja dostarcza dowodów na utratę wartości przekazanego składnika aktywów. Sprawozdanie skonsolidowane sporządza się stosując jednolite zasady rachunkowości w odniesieniu do podobnych transakcji oraz innych zdarzeń następujących w zbliżonych okolicznościach.

Udział niekontrolujący w aktywach netto konsolidowanych jednostek zależnych ujmowany jest w ramach kapitału własnego w odrębnej pozycji „Kapitał przypadający na udziały niekontrolujące”.

Zaprzestaje się konsolidacji jednostek zależnych z dniem ustania kontroli.

Zmiany w udziale własnościowym Grupy Kapitałowej, które nie skutkują utratą kontroli nad jednostką zależną ujmowane są, jako transakcje kapitałowe. Wartości bilansowe udziałów dających kontrolę i niedających kontroli koryguje się, uwzględniając zmianę udziałów we własności jednostki zależnej. Różnicę pomiędzy kwotą do zapłaty z tytułu zwiększenia lub zmniejszenia udziału a wartością bilansową odpowiednich udziałów niedających kontroli ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym przypadającym na udział dający kontrolę.

2.2.7 Inwestycje wyceniane metodą praw własności

Grupa kwalifikuje do inwestycji wycenianych metodą praw własności wartość udziałów we wspólnych przedsięwzięciach będących wspólnymi ustaleniami umownymi, w których strony sprawujące współkontrolę mają prawa do aktywów netto tej jednostki. Współkontrolę stanowi określony w umowie podział kontroli nad działalnością gospodarczą wspólnych przedsięwzięć, który występuje tylko wówczas, gdy decyzje dotyczące istotnej działalności wspólnych przedsięwzięć wymagają jednomyślnej zgody stron współkontrolujących. Przez istotną działalność rozumie się działalność, która wywiera znaczący wpływ na wysokość zwrotów wypracowywanych przez te wspólne ustalenia umowne.

Inwestycje te początkowo ujmuje się według ceny nabycia. Ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartość netto inwestycji Grupy w jednostkę obejmuje również, określoną w dniu nabycia wartość firmy oraz zidentyfikowane pozycje nieujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nabywanej jednostki wycenione w wartości godziwej.

Udział Grupy w zysku lub stracie jednostek wycenianych metodą praw własności od dnia nabycia ujmuje się w zysku lub stracie, zaś jej udział w zmianach stanu innych skumulowanych całkowitych dochodów od dnia nabycia – w odpowiedniej pozycji innych skumulowanych całkowitych dochodów. Wartość bilansową inwestycji koryguje się o łączne zmiany stanu kapitału własnego od dnia nabycia. Gdy udział Grupy w wartości strat jednostek wycenianych metodą praw własności staje się równy lub większy od wartości udziału Grupy w tej jednostce, wtedy Grupa zaprzestaje ujmowania swojego udziału w dalszych stratach chyba, że wzięła na siebie takie obowiązki lub dokonała płatności w imieniu danej jednostki.

2.2.8 Instrumenty finansowe

2.2.8.1 Klasyfikacja instrumentów finansowych

Instrumenty finansowe klasyfikowane są do następujących kategorii:

• aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę
• pożyczki i należności
• aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
• zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę
• pozostałe zobowiązania finansowe
• instrumenty pochodne zabezpieczające

Powyższa klasyfikacja opiera się na analizie charakterystyki oraz celu nabycia inwestycji. Klasyfikacji dokonuje się na moment początkowego ujęcia aktywów i zobowiązań finansowych. Klasyfikacja instrumentów pochodnych zależy od ich przeznaczenia oraz spełnienia wymogów stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń określonych w MSR 39. Instrumenty pochodne dzielą się na: pochodne instrumenty zabezpieczające, instrumenty handlowe, instrumenty pierwotnie zabezpieczające wyłączone spod rachunkowości zabezpieczeń.

Wartość bilansową dotyczącą przepływów pieniężnych z tytułu instrumentów finansowych o terminie zapadalności powyżej 12 miesięcy od końca okresu sprawozdawczego kwalifikuje się do aktywów lub zobowiązań długoterminowych. Do aktywów lub zobowiązań krótkoterminowych zaliczana jest wartość bilansowa dotycząca przepływów pieniężnych z tytułu instrumentów finansowych o terminie zapadalności przypadającym w okresie do 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.

Przyjęto następujące zasady klasyfikacji instrumentów finansowych do poszczególnych kategorii aktywów i zobowiązań finansowych:

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę

Kategoria ta obejmuje aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz aktywa i zobowiązania finansowe wyznaczone w momencie ich początkowego ujęcia do wyceny w wartości godziwej przez zysk lub stratę.

Składnik aktywów finansowych zalicza się do tej kategorii, jeżeli nabyty został przede wszystkim w celu sprzedaży w krótkim terminie lub, jeżeli Grupa zdecydowała na moment początkowego ujęcia o wycenie w wartości godziwej przez zysk lub stratę. Składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe może zostać wyznaczone przez Grupę na moment początkowego ujęcia, jako wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę tylko wówczas, gdy:

a) kwalifikacja taka eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną również, jako „niedopasowanie księgowe”), która powstałaby, gdyby przyjęto inny sposób wyceny tych instrumentów finansowych lub inny sposób ujęcia związanych z nimi zysków lub strat, lub

b) grupa instrumentów finansowych jest odpowiednio zarządzana, a wyniki tej grupy oceniane są w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowanymi zasadami zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną.

Do aktywów/zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu zalicza się instrumenty pochodne, o ile nie zostały wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające oraz instrumenty pochodne pierwotnie zabezpieczające, wyłączone spod rachunkowości zabezpieczeń.

Aktywa i zobowiązania z tej kategorii zalicza się do aktywów/zobowiązań obrotowych, jeżeli oczekuje się ich realizacji/uregulowania w ciągu 12 miesięcy od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego.

Pożyczki i należności

Pożyczki i należności to niebędące instrumentami pochodnymi aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, które nie są kwotowane na aktywnym rynku.

Pożyczki i należności ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji: należności z tytułu dostaw
i usług oraz pozostałe należności.

Do kategorii pożyczki i należności klasyfikuje się również środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz aktywa finansowe przeznaczone na likwidację kopalń i rekultywacje składowisk odpadów. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej zarówno środki pieniężne i ich ekwiwalenty jak i aktywa finansowe przeznaczone na likwidację kopalń
i rekultywację składowisk odpadów stanowią odrębne pozycje.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to instrumenty finansowe niestanowiące instrumentów pochodnych, wyznaczone na dostępne do sprzedaży albo niezaliczone do żadnej z pozostałych kategorii. W kategorii tej ujmuje się przede wszystkim aktywa finansowe nieposiadające ustalonego terminu zapadalności i niespełniające jednocześnie wymogów zaliczenia do pozostałych kategorii.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży zalicza się do aktywów trwałych, o ile Grupa nie zamierza zbyć inwestycji w ciągu 12 miesięcy od końca okresu sprawozdawczego.

Pozostałe zobowiązania finansowe

Grupa klasyfikuje do tej kategorii zobowiązania finansowe inne niż zobowiązania wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę.

Instrumenty zabezpieczające

Instrumenty pochodne wyznaczone i spełniające wymogi stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń są zaliczane do odrębnej kategorii o nazwie Instrumenty zabezpieczające. Grupa prezentuje jako Instrumenty zabezpieczające całą wartość godziwą instrumentów wyznaczonych do tej kategorii i spełniających kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń także w przypadku, gdy wartość czasowa wyznaczonego instrumentu pochodnego zgodnie z decyzją Grupy została wyłączona z pomiaru efektywności.

2.2.8.2 Początkowe ujęcie oraz wyłączenie instrumentów finansowych z ksiąg rachunkowych

Transakcje zakupu i sprzedaży inwestycji, w tym standaryzowane transakcje kupna lub sprzedaży aktywów finansowych, ujmuje się na dzień przeprowadzenia (zawarcia) transakcji początkowo według wartości godziwej powiększonej o koszty transakcyjne, z wyjątkiem aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez zysk lub stratę, które początkowo ujmowane są w wartości godziwej. Inwestycje wyłącza się z ksiąg rachunkowych, gdy prawa do uzyskiwania przepływów pieniężnych z ich tytułu wygasły lub prawa te zostały przeniesione i dokonano przeniesienia zasadniczo całego ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu ich własności. W przypadku braku przeniesienia zasadniczo całego ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu posiadania składnika aktywów, inwestycje wyłącza się z ksiąg rachunkowych z chwilą utraty kontroli przez Grupę nad danym składnikiem aktywów.

2.2.8.3 Wycena instrumentów finansowych na koniec okresu sprawozdawczego

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz instrumenty zabezpieczające.

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz instrumenty zabezpieczające wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej. Dla aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, które nie mają ustalonego terminu wymagalności i nie jest możliwe ustalenie ich wartości godziwej, wyceny dokonuje się w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.

Zyski i straty na składniku aktywów finansowych zaliczonym do wycenianych w wartości godziwej przez zysk lub stratę wykazuje się w zysku lub stracie w okresie, w którym powstały.

Zyski i straty na składniku aktywów finansowych zaliczonym do dostępnych do sprzedaży ujmuje się w innych całkowitych dochodach, za wyjątkiem odpisów z tytułu utraty wartości oraz tych zysków i strat z tytułu różnic kursowych, które powstają dla aktywów pieniężnych oraz zysków i strat z tytułu odsetek, które byłyby rozpoznane przy wycenie tych pozycji według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, które to ujmuje się w zysku lub stracie. W momencie usunięcia z ksiąg rachunkowych składnika aktywów zaliczonego do dostępnych do sprzedaży, łączne dotychczasowe zyski i straty uprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach przenosi się do zysku lub straty jako korektę wynikającą z przeklasyfikowania.

Rozchodu jednakowych inwestycji o różnych cenach nabycia dokonuje się przy wykorzystaniu metody FIFO.

Pożyczki i należności

Pożyczki i należności wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.

Pozostałe zobowiązania finansowe

Po początkowym ujęciu, Grupa dokonuje wyceny wszystkich zobowiązań finansowych, poza zaklasyfikowanymi do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez zysk lub stratę, w wysokości zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, za wyjątkiem:

• zobowiązań finansowych, które powstają wtedy, kiedy transfer aktywów finansowych nie kwalifikuje się do zaprzestania ujmowania (wyłączenia z ksiąg rachunkowych),
• umów gwarancji finansowych, które wycenia w wyższej z dwóch kwot: wartości ustalonej zgodnie z zasadami opisanymi w punkcie 2.2.16 Rezerwy lub wartości początkowo ujętej, pomniejszonej o skumulowaną amortyzację ustaloną zgodnie z MSR 18 Przychody.

2.2.8.4 Wartość godziwa

Wartość godziwą składnika aktywów lub zobowiązania stanowi cena, możliwa do uzyskania przy sprzedaży składnika aktywów lub do zapłacenia za przeniesienie zobowiązania (cena wyjścia) w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny. O ile nie istnieją przesłanki wskazujące na fakt, że instrument finansowy nie został nabyty po cenie stanowiącej jego wartość godziwą uznaje się, że wartość godziwą na dzień początkowego ujęcia stanowi cena nabycia danego instrumentu lub – w przypadku zobowiązań finansowych cena sprzedaży danego instrumentu.

Na koniec okresu sprawozdawczego wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których istnieje aktywny rynek ustala się na podstawie najbardziej reprezentatywnej ceny pochodzącej z tego rynku na dzień wyceny. Jeżeli rynek na dany składnik aktywów lub zobowiązań finansowych nie jest aktywny (a także w odniesieniu do nienotowanych papierów wartościowych), Grupa ustala wartość godziwą stosując odpowiednie techniki wyceny opierające się na maksymalnym wykorzystaniu odpowiednich obserwowalnych danych wejściowych i minimalnym wykorzystaniu nieobserwowalnych danych wejściowych. Obejmują one wykorzystanie cen z ostatnio przeprowadzonych transakcji na normalnych zasadach rynkowych, porównanie do innych instrumentów, które są w swojej istocie identyczne, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne techniki/modele wyceny powszechnie stosowane na rynku, dostosowane do konkretnej specyfiki i parametrów wycenianego instrumentu finansowego oraz sytuacji wystawcy (emitenta).

W przypadku instrumentów pochodnych oszacowana wartość godziwa odpowiada kwocie możliwej do uzyskania lub koniecznej do zapłaty w celu zamknięcia pozycji otwartych na koniec okresu sprawozdawczego. Dla transakcji, dla których jest to możliwe, wyceny dokonuje się w oparciu o notowania rynkowe. W przypadku transakcji terminowego kupna lub sprzedaży towarów, w celu ustalenia ich wartości godziwej posłużono się cenami terminowymi na daty zapadalności poszczególnych transakcji. W przypadku miedzi oficjalne ceny zamknięcia London Metal Exchange oraz wskaźniki zmienności na koniec okresu sprawozdawczego uzyskuje się z systemu Reuters. W odniesieniu do srebra oraz złota użyto ceny fixing ustalonej, także na koniec okresu sprawozdawczego, na London Bullion Market Association. W przypadku zmienności oraz cen terminowych zastosowano kwotowania od Banków/Brokerów.

Stopy procentowe dla walut oraz wskaźniki zmienności ich kursów są uzyskiwane z serwisu Reuters. Kontrakty terminowe i swap na rynku miedzi wyceniane są do rynkowej krzywej terminowej, natomiast w przypadku srebra i kursów walutowych cena terminowa liczona jest na podstawie fixingu i odpowiednich stóp procentowych. Do wyceny opcji azjatyckich na rynkach metali wykorzystuje się aproksymację Levy’ego do metodologii Blacka-Scholesa, natomiast do wyceny opcji europejskich na rynkach walutowych standardowy model Germana-Kohlhagena.

Wartość godziwa instrumentu pochodnego o ujemnej wycenie uwzględnia korektę z tytułu ryzyka niewykonania świadczenia, w tym obejmuje, m.in. ocenę własnego ryzyka kredytowego jednostki Grupy. Wartość godziwa instrumentu pochodnego o dodatniej wycenie uwzględnia korektę z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta, tj. ryzyka, że kontrahent stanie się niewypłacalny przed wygaśnięciem kontraktu. Jednostki Grupy kwantyfikują ryzyko kredytowe własne i kontrahenta w wycenie instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej metodą podejścia symulacyjnego przyszłych ekspozycji z wykorzystaniem danych implikowanych z bieżących kwotowań rynkowych instrumentów finansowych.

Wartość godziwa nienotowanych dłużnych papierów wartościowych ustalana jest jako wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowana bieżącą stopą procentową.

Hierarchia wyceny do wartości godziwej.

Aktywa i zobowiązania, które są wyceniane według wartości godziwej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej lub nie są wyceniane według wartości godziwej, lecz informacje o ich wartości godziwej są ujawniane, Grupa klasyfikuje według hierarchii wartości godziwej na trzech poziomach danych wejściowych w zależności od oceny ich dostępności:

• dane wejściowe na poziomie 1 są cenami notowanymi (nieskorygowanymi) na rynkach aktywnych za identyczne aktywa lub zobowiązania, do których jednostka ma dostęp w dniu wyceny
• dane wejściowe na poziomie 2 to dane wejściowe inne niż ceny notowane uwzględnione na poziomie 1, które są obserwowalne w przypadku danego składnika aktywów lub zobowiązania, albo pośrednio, albo bezpośrednio
• dane wejściowe na poziomie 3 to nieobserwowalne dane wejściowe dotyczące danego składnika aktywów lub zobowiązania

W przypadkach, gdy dane wejściowe stosowane do wyceny wartości godziwej składnika aktywów lub zobowiązania mogą zostać sklasyfikowane na różnych poziomach hierarchii wartości godziwej, wycena wartości godziwej zostaje sklasyfikowana w całości na tym samym poziomie hierarchii wartości godziwej jako dane wejściowe z najniższego poziomu, który jest znaczący dla całej wyceny.

Wycenę do wartości godziwej instrumentów pochodnych Grupy klasyfikuje się do drugiego poziomu hierarchii wartości godziwej, natomiast wycenę instrumentów kapitałowych notowanych klasyfikuje się do pierwszego poziomu hierarchii wartości godziwej.

2.2.8.5 Utrata wartości aktywów finansowych

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego dokonuje się oceny, czy występują obiektywne dowody na to, że składnik aktywów finansowych lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość. Do istotnych obiektywnych przesłanek (dowodów) zalicza się przede wszystkim: poważne problemy finansowe dłużnika, wystąpienie na drogę sądową przeciwko dłużnikowi, wystąpienie istotnej niekorzystnej zmiany w środowisku ekonomicznym, prawnym lub rynkowym wystawcy instrumentu finansowego, utrzymujący się znaczący lub przedłużający się spadek wartości godziwej instrumentu kapitałowego poniżej poziomu kosztu.

Jeżeli takie dowody występują w przypadku aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączne dotychczasowe straty ujęte w innych całkowitych dochodach – ustalone jako różnica pomiędzy ceną nabycia, a aktualną wartością godziwą, pomniejszone o straty z tytułu utraty wartości ujęte wcześniej w zysku lub stracie – wyłącza się z innych całkowitych dochodów i przenosi do zysku lub straty jako korektę wynikającą
z przeklasyfikowania. Straty z tytułu utraty wartości ujęte w zysku lub stracie a dotyczące instrumentów kapitałowych podlegają odwróceniu w korespondencji z innymi całkowitymi dochodami. Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości dłużnych instrumentów finansowych ujmuje się w zysku lub stracie, jeżeli w kolejnych okresach, po ujęciu odpisu, wartość godziwa tych instrumentów finansowych wzrosła w wyniku zdarzeń występujących po momencie ujęcia odpisu.

Jeżeli występują dowody wskazujące na możliwość wystąpienia utraty wartości pożyczek i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności wycenianych w wysokości zamortyzowanego kosztu, kwota odpisu jest ustalana jako różnica pomiędzy wartością bilansową aktywów, a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową dla tych aktywów (tj. efektywną stopą procentową wyliczoną na moment początkowego ujęcia dla aktywów opartych na stałej stopie procentowej oraz efektywną stopą procentową ustaloną na moment ostatniego przeszacowania dla aktywów opartych na zmiennej stopie procentowej). Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ujmuje się w zysku lub stracie.

Należności i pożyczki wyceniane w zamortyzowanym koszcie, poddawane są na koniec każdego okresu sprawozdawczego indywidualnym testom pod kątem wystąpienia przesłanek wskazujących na utratę wartości. Należności, dla których indywidualnie nie ujęto odpisu, a którym można przypisać prawdopodobieństwo utraty wartości ze względu na specyfikę ryzyka kredytowego (związanego np. z rodzajem działalności lub strukturą odbiorców) poddawane są takim testom jako portfel aktywów.

Odwrócenie odpisu ujmuje się, jeżeli w kolejnych okresach utrata wartości ulega zmniejszeniu i zmniejszenie to może być przypisane do zdarzeń występujących po momencie ujęcia odpisu. Odwrócenie odpisu ujmuje się w zysku lub stracie.

2.2.8.6 Rachunkowość zabezpieczeń

Zabezpieczanie, dla celów rachunkowości, polega na proporcjonalnym kompensowaniu między sobą wyników uzyskiwanych na skutek zmian wartości godziwej lub zmian przepływów środków pieniężnych wynikających z instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej.

Aktywa finansowe niebędące pochodnymi instrumentami finansowymi lub zobowiązania finansowe niebędące pochodnymi instrumentami finansowymi mogą być wyznaczone jako instrument zabezpieczający jedynie dla zabezpieczenia ryzyka walutowego.

Grupa wykorzystuje możliwość naturalnych zabezpieczeń poprzez zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń w stosunku do kredytów denominowanych w USD, wyznaczając je jako pozycje zabezpieczające przed ryzykiem kursu walutowego związanego z przyszłymi przychodami Grupy Kapitałowej ze sprzedaży miedzi, srebra i innych metali, denominowanych w USD.

Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń dla zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych.

Instrumenty pochodne zabezpieczające przepływy środków pieniężnych

W ramach rachunkowości zabezpieczeń stosuje się instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne.

Instrument pochodny zabezpieczający przepływy środków pieniężnych, to taki instrument pochodny, który:

• służy ograniczeniu zmienności przepływu środków pieniężnych i można go przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka związanego z ujętym w sprawozdaniu z sytuacji finansowej składnikiem aktywów lub zobowiązań lub z wysoce prawdopodobną prognozowaną transakcją oraz
• będzie miał wpływ na wykazywany zysk lub stratę

Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego przepływy pieniężne ujmowane są w innych całkowitych dochodach, w takiej części, w jakiej dany instrument stanowi skuteczne zabezpieczenie związanej z nim pozycji zabezpieczanej. Część nieskuteczną odnosi się do zysku lub straty jako pozostałe przychody operacyjne lub pozostałe koszty operacyjne. Zyski lub straty powstałe na instrumencie zabezpieczającym przepływy pieniężne odnoszone są do zysku lub straty jako korekta z przeklasyfikowania w momencie, gdy dana pozycja zabezpieczana wpływa na zysk lub stratę.

Skuteczność (efektywność) zabezpieczenia oznacza stopień, w jakim zmiany przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczaną pozycją, możliwe do przypisania zabezpieczanemu ryzyku, są kompensowane zmianami przepływów pieniężnych związanych z instrumentami zabezpieczającymi.

Jeżeli zabezpieczane przyszłe zobowiązanie lub prognozowana transakcja prowadzą do ujęcia w sprawozdaniu z sytuacji finansowej niefinansowego składnika aktywów lub zobowiązań, wówczas w chwili ujęcia tego składnika, związane z nim zyski i straty są uwzględnione w cenie nabycia lub innej wartości bilansowej danego składnika aktywów lub zobowiązań.

Wyznaczane zabezpieczenia dotyczą przyszłych prognozowanych transakcji przyjętych w Planie Sprzedaży na dany rok. Plany te sporządzane są w oparciu o możliwości produkcyjne na dany okres. Grupa ocenia prawdopodobieństwo wystąpienia tych transakcji jako bardzo wysokie, ponieważ z historycznego punktu widzenia sprzedaż zawsze realizowana była na poziomach założonych w poszczególnych Planach Sprzedaży.

Przy zawieraniu transakcji, Grupa dokumentuje związek pomiędzy instrumentami zabezpieczającymi, a pozycjami zabezpieczanymi, a także cel zawarcia danej transakcji. Grupa dokumentuje również swoją ocenę, zarówno na dzień rozpoczęcia zabezpieczenia, jak i bieżąco, czy instrumenty zabezpieczające są skuteczne oraz czy w przyszłości oczekuje się wysokiej skuteczności w kompensowaniu zmian przepływów pieniężnych instrumentów zabezpieczających oraz zabezpieczanych pozycji.

Zaprzestanie stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń

Zaprzestaje się ujmowania instrumentów pochodnych jako zabezpieczających, jeżeli instrument pochodny wygaśnie, zostanie sprzedany, wypowiedziany lub zrealizowany lub, jeżeli Grupa wycofa wyznaczenie danego instrumentu jako zabezpieczenie. Grupa może podjąć decyzję o ustanowieniu dla danego instrumentu pochodnego nowego powiązania zabezpieczającego, dokonać zmiany przeznaczenia instrumentu pochodnego bądź wyznaczyć go do zabezpieczenia innego rodzaju ryzyka. Wówczas, dla zabezpieczeń przepływów środków pieniężnych, zyski lub straty powstałe w okresach, w których zabezpieczenie było efektywne pozostają w innych skumulowanych całkowitych dochodach aż do momentu, w którym zabezpieczana pozycja wpłynie na zysk lub stratę.

Jeśli zabezpieczenie przyszłego zobowiązania lub prognozowanej transakcji przestanie funkcjonować, ponieważ pozycja zabezpieczana przestała spełniać definicję przyszłego zobowiązania, bądź też ze względu na zaistniałe prawdopodobieństwo, że planowana transakcja nie zostanie zawarta, wówczas zysk lub strata netto ujęta w innych całkowitych dochodach zostaje natychmiast przeniesiona do zysku lub straty jako korekta wynikająca z przeklasyfikowania.

2.2.9 Zapasy

Do zapasów Grupa zalicza:

• materiały
• półfabrykaty i produkcję w toku, w tym głównie rudę miedzi, koncentrat miedzi w przerobie, rudę miedzi w procesie ługowania, miedź blister, miedź konwertorową i anodową
• wyroby gotowe, w tym głównie koncentrat miedzi przeznaczony do sprzedaży, miedź katodową, srebro, walcówkę miedzianą
• towary w tym nabyte lub otrzymane nieodpłatnie świadectwa poświadczające wytworzenie energii w źródłach odnawialnych i w kogeneracji oraz otrzymane nieodpłatnie świadectwa poświadczające efektywność energetyczną

Grupa dokonuje wyceny zapasów, w tym wyceny produkcji w toku odnoszącej się do urobku przerabianego na koncentrat miedzi w procesie flotacji, w następujący sposób:

Przychód składników zapasów wycenia się wg następujących zasad:

• materiały i towary – według cen nabycia
• prawa majątkowe dotyczące energii kolorowej oraz certyfikaty poświadczające efektywność energetyczną – prawa majątkowe według ceny nabycia, natomiast certyfikaty w wartości godziwej
• wyroby gotowe i półfabrykaty – na poziomie rzeczywistych kosztów wytworzenia
• produkcję w toku – na podstawie średnioważonego kosztu wytworzenia

Rozchód składników zapasów wycenia się dla:

• materiałów i towarów – według cen przeciętnych ustalonych w wysokości średniej ważonej cen danego składnika
• praw majątkowych dotyczących energii kolorowej oraz certyfikatów poświadczających efektywność energetyczną – według metody FIFO
• wyrobów gotowych i półfabrykatów, produkcji w toku – na podstawie średnioważonego rzeczywistego kosztu wytworzenia

Zapas wycenia się dla:

• materiałów i towarów – według cen przeciętnych ustalonych jak dla rozchodu
• praw majątkowych dotyczących energii kolorowej oraz certyfikatów poświadczających efektywność energetyczną – według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości, jednak nie wyższej niż cena sprzedaży netto
• wyrobów gotowych, półfabrykatów, produkcji w toku – na podstawie średnioważonego kosztu wytworzenia z uwzględnieniem stanu na początek okresu sprawozdawczego

Dla produkcji, w której Grupa otrzymuje katody w procesie ługowania produkcję w toku stanowi wydobyty urobek umieszczony w niecce do ługowania celem dalszej obróbki. Ilość wyprodukowanej miedzi obliczana jest jako szacunek oparty na zakładanej zawartości miedzi w urobku oraz jakości miedzi w urobku. Szacunki odnośnie ilości miedzi w urobku, znajdującej się w niecce do ługowania, przyjęte do wyceny zapasów są na bieżąco weryfikowane z rzeczywistą ilością produkowanej miedzi. Wycena zapasów dokonywana jest kwartalnie na podstawie średnioważonego kosztu produkcji.

Na koniec okresu sprawozdawczego zapasy wyceniane są według przyjętych powyżej zasad, jednakże na poziomie nie wyższym od ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania. Wartość netto możliwa do uzyskania to szacowana cena sprzedaży dokonywanej w normalnym toku działalności, pomniejszona o szacowane koszty wykończenia i koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku.

Szacunki wartości netto możliwej do uzyskania opierają się na najbardziej wiarygodnych dowodach, dostępnych w czasie sporządzania szacunków, co do przewidywanej kwoty możliwej do zrealizowania z tytułu sprzedaży zapasów.

Możliwa do uzyskania wartość netto zapasów służących zrealizowaniu wiążących umów sprzedaży opiera się na cenie wynikającej z umowy.

Wartość materiałów i innych surowców przeznaczonych do wykorzystania w procesie produkcji zapasów nie odpisuje się poniżej kosztu, jeżeli oczekuje się, że wyroby gotowe do produkcji których będą wykorzystane, zostaną sprzedane w wysokości kosztu lub powyżej kosztu.

2.2.10 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

Należności z tytułu dostaw i usług ujmuje się początkowo w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu należności te wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości, przy czym należności z tytułu dostaw i usług z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania nie podlegają dyskontowaniu.

Odpisu z tytułu utraty wartości należności dokonuje się, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że Grupa nie będzie w stanie otrzymać należnych kwot. Kwotę odpisu aktualizującego stanowi różnica pomiędzy wartością bilansową danego składnika aktywów, a wartością bieżącą szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ujmowany jest w ciężar zysku lub straty.

Należności niestanowiące aktywów finansowych ujmuje się początkowo w wartości nominalnej i wycenia na dzień kończący okres sprawozdawczy w kwocie wymaganej zapłaty.

Należności o terminie wymagalności powyżej 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy kwalifikuje się do aktywów długoterminowych. Do aktywów krótkoterminowych zaliczane są należności o terminie wymagalności do 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.

Za należności uznaje się:

• należności z tytułu dostaw i usług – należności powstałe w wyniku prowadzenia podstawowej działalności operacyjnej Grupy, oraz
• pozostałe należności, w tym:
  • pożyczki udzielone
  • inne należności finansowe – to jest należności spełniające definicję aktywów finansowych
  • inne należności niefinansowe, w tym m. in. zaliczki na dostawy oraz na środki trwałe, środki trwałe w budowie, wartości niematerialne oraz na udziały i akcje, należności od pracowników, jeżeli ich rozliczenie nastąpi w innej formie niż przekazanie środków pieniężnych, a także należności budżetowe
  • rozliczenia międzyokresowe czynne

2.2.11 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne bezpieczne krótkoterminowe inwestycje o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy od dnia ich założenia, otrzymania, nabycia lub wystawienia oraz o dużej płynności. W skład środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wchodzą również odsetki od ekwiwalentów środków pieniężnych.

2.2.12 Kapitał własny

Kapitał własny stanowią:

Kapitał własny przypadający akcjonariuszom Jednostki Dominującej, który zawiera:

• Kapitał akcyjny
• Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych, z tego:
  • kapitał z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne
  • kapitał z tytułu wyceny do wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży
• Różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań jednostek zagranicznych na walutę prezentacji Grupy
• Kapitał z tytułu zysków i strat aktuarialnych z wyceny świadczeń po okresie zatrudnienia,
• Zyski zatrzymane, na które składają się:
  • niepodzielony zysk lub niepokryta strata z lat ubiegłych
  • kapitał zapasowy tworzony zgodnie z Ustawą Kodeksem Spółek Handlowych
  • kapitał zapasowy tworzony i wykorzystywany zgodnie ze statutem
  • kapitał z wyceny opcji sprzedaży akcji pracowniczych
  • zysk lub strata bieżącego okresu obrotowego

oraz kapitał przypadający na udziały niekontrolujące.

Udziały niekontrolujące to kapitały własne jednostek zależnych, których nie można przyporządkować, bezpośrednio ani pośrednio, do Jednostki Dominującej.

2.2.13 Zobowiązania

Zobowiązania stanowią obecny, wynikający ze zdarzeń przeszłych obowiązek Grupy, którego wypełnienie, według oczekiwań, spowoduje wypływ z Grupy środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.

Do zobowiązań zalicza się:

• zobowiązania z tytułu kredytów, dłużnych papierów wartościowych, pożyczek i leasingu finansowego
• zobowiązania z tytułu dostaw i usług
• pozostałe zobowiązania finansowe
• zobowiązania z tytułu zakupu/budowy środków trwałych i wartości niematerialnych

pozostałe zobowiązania niefinansowe.

Zobowiązania wycenia się zgodnie z MSR 39 w wartości zamortyzowanego kosztu. Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu dostaw i usług ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości nominalnej. Wartość księgowa tych zobowiązań odpowiada w przybliżeniu wartości ich zamortyzowanego kosztu ustalanego przy wykorzystaniu efektywnej stopy procentowej.

Zobowiązania niezaliczone do zobowiązań finansowych wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty.

2.2.14 Leasing

Umowa leasingu w ramach, której zasadniczo całość ryzyka i wszystkie pożytki z tytułu posiadania aktywów zostały przeniesione na leasingobiorcę, klasyfikuje się jako leasing finansowy. Przedmiot leasingu finansowego ujmuje się w aktywach z dniem rozpoczęcia leasingu według niższej z dwóch kwot: wartości godziwej przedmiotu leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych.

Leasing, przy którym znacząca część ryzyka i pożytków z tytułu posiadania pozostaje udziałem leasingodawcy(finansującego) stanowi leasing operacyjny. Płatności w leasingu operacyjnym rozlicza się liniowo przez okres trwania umowy. Zobowiązania Grupy nieujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej z tytułu leasingu operacyjnego, w szczególności dotyczące opłat za prawa wieczystego użytkowania gruntów wobec Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz zobowiązania z tytułu innych umów leasingu operacyjnego.

2.2.15 Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów stanowią zobowiązania przypadające do zapłaty za towary lub usługi, które zostały otrzymane/wykonane, ale nie zostały opłacone, zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą, łącznie z kwotami należnymi pracownikom.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów stanowią m.in.:

• wynagrodzenia wraz z narzutami wypłacane jednorazowo, dotyczące okresów rocznych
• zarachowane podatki i opłaty lokalne
• krótkookresowe rezerwy na niewykorzystane urlopy
• rezerwy na koszty wynikające z obowiązku przedłożenia do umorzenia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych i z kogeneracji
• rezerwy na koszty umorzenia uprawnień do emisji zanieczyszczeń (CO₂)

2.2.16 Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują głównie:

• środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, rozliczane równolegle do odpisów amortyzacyjnych środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł
• przedpłatę otrzymaną od spółki Franco Nevada w ramach umowy na dostawę 50% zawartości złota, platyny i palladu w rudzie wydobytej przez Grupę Kapitałową KGHM INTERNATIONAL LTD.
• wartość otrzymanych nieodpłatnie praw do emisji zanieczyszczeń (CO2) oraz certyfikatów poświadczających efektywność energetyczną

Wartość przyjętych nieodpłatnie w drodze dotacji środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych ujmuje się zgodnie z opisem w punkcie 2.2.24.

2.2.17 Rezerwy

Rezerwy tworzone są, gdy na Grupie ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

Rezerwy tworzy się w szczególności z następujących tytułów:

• przyszłe koszty likwidacji kopalń po zakończeniu eksploatacji górniczej
• przyszłe koszty likwidacji obiektów technologicznych w hutach miedzi i innych obiektów w przypadkach, w których z przepisów prawa wynika obowiązek ich demontażu i usunięcia po zakończeniu użytkowania oraz przywrócenia do stanu pierwotnego miejsc w których się znajdowały
• przyszłe koszty likwidacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych
• skutki toczących się spraw sądowych oraz spraw spornych
• udzielone gwarancje, poręczenia

Rezerwy tworzy się w wysokości stanowiącej najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Jeżeli skutek zmian wartości pieniądza w czasie jest istotny, kwota rezerwy odpowiada bieżącej wartości nakładów, które według oczekiwań będą niezbędne do wypełnienia obowiązku.

Rezerwa na przyszłe koszty związane z likwidacją kopalń i innych obiektów technologicznych tworzona jest na bazie szacunku przewidywanych kosztów likwidacji obiektów i przywrócenia stanu pierwotnego terenu po zakończeniu ich eksploatacji. Podstawą szacowania wielkości rezerwy są specjalistyczne opracowania wykonane w oparciu o prognozy eksploatacji złoża (dla obiektów górniczych) oraz ekspertyzy technologiczno-ekonomiczne sporządzone przez specjalistyczne firmy bądź wykonane w Jednostce Dominującej. Aktualizacji wartości rezerwy dokonuje się na koniec okresu sprawozdawczego.

Wszelkie zmiany wynikające ze zmian wysokości rezerwy ujmowane są zgodnie z KIMSF 1 Zmiany istniejących zobowiązań z tytułu wycofania z eksploatacji, rekultywacji i zobowiązań o podobnym charakterze.

Aktualizacji szacunku rezerwy dokonuje się uwzględniając:

• zmniejszenie z tytułu jej wykorzystania
• wzrost z tytułu upływu czasu (odwracanie dyskonta) – odniesienie w koszty finansowe
• wzrost/spadek z tytułu zmiany stopy dyskontowej oraz z tytułu zmiany założeń, w tym zmiany cen produkcji budowlano-montażowej – odniesienie na wartość początkową środków trwałych*
• zwiększenie z tytułu przyjęcia nowych składników majątku objętych programem przyszłej likwidacji
• zmniejszenie z tytułu wcześniejszej, nieplanowej likwidacji składników majątku objętych programem przyszłej likwidacji
• wzrost/spadek z tytułu zmiany horyzontu czasowego realizacji zobowiązania wpływającej na zmniejszenie lub zwiększenie liczby okresów dyskontowych a tym samym na wartość bieżącą rezerwy

*Zmiana stopy dyskonta lub szacowanego kosztu likwidacji koryguje wartość środka trwałego, którego dotyczy, chyba że przekracza wartość bilansową środka trwałego. Nadwyżka ponad tę wartość ujmowana jest w zysku lub stracie bieżącego okresu w pozostałych przychodach operacyjnych.

Metodologia kalkulacji stopy dyskonta wykorzystywanej przy aktualizacji rezerwy została opisana w nocie 3.17.

2.2.18 Świadczenia pracownicze

Grupa zobowiązana jest do świadczeń emerytalnych z tytułu jednorazowych odpraw emerytalno-rentowych, odpraw pośmiertnych, ekwiwalentu węglowego i nagród jubileuszowych zgodnie z Zakładowymi Układami Zbiorowymi Pracy.

Zobowiązanie bilansowe z tytułu tych świadczeń równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na koniec okresu sprawozdawczego z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych oraz kosztów przeszłego zatrudnienia. Wysokość zobowiązań z tytułu określonych świadczeń szacowana jest na koniec okresu sprawozdawczego przez niezależnego aktuariusza metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych. Wartość bieżącą zobowiązania z tytułu określonych świadczeń ustala się poprzez zdyskontowanie szacowanych przyszłych wypływów pieniężnych przy zastosowaniu stóp procentowych obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Zgodnie z MSR 19 Świadczenia pracownicze stopa dyskontowa powinna być ustalana na podstawie rentowności wysoce płynnych obligacji komercyjnych o niskim stopniu ryzyka. W przypadku braku rozwiniętego rynku takich obligacji, a z taką sytuacją mamy do czynienia w Polsce, należy zastosować występujące na koniec okresu sprawozdawczego rynkowe stopy zwrotu z obligacji skarbowych. Wykorzystane do kalkulacji rezerwy rynkowe stopy zwrotu zostały opisane w nocie 3.16.

Zyski i straty aktuarialne z wyceny programów określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się w innych całkowitych dochodach w okresie, w którym powstały. Zyski i straty aktuarialne z wyceny pozostałych świadczeń (np. świadczenia z tytułu nagród jubileuszowych) ujmowane są w zysku lub stracie. Koszty przeszłego zatrudnienia dotyczące programów określonych świadczeń ujmuje się w zysku lub stracie jednorazowo w okresie, w którym powstają.

2.2.19 Podatek dochodowy

Podatek dochodowy ujęty w zysku lub stracie obejmuje podatek bieżący oraz podatek odroczony.

Podatek bieżący wyliczany jest zgodnie z aktualnym prawem podatkowym.

Odroczony podatek dochodowy ustala się przy zastosowaniu stawek i przepisów podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać wtedy, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany a rezerwa rozliczona, przyjmując za podstawę stawki i przepisy podatkowe, które obowiązywały prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego.

Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzone są od dodatnich różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością bilansową w sprawozdaniu finansowym. Zobowiązania te nie podlegają dyskontowaniu.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzone są od ujemnych różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością bilansową w sprawozdaniu finansowym. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który umożliwi potrącenie różnic przejściowych lub wykorzystanie strat podatkowych.

Nie ujmuje się zobowiązań z tytułu podatku odroczonego ani aktywów z tytułu podatku odroczonego, jeżeli wynikają one z początkowego ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań pochodzących z transakcji, jeżeli transakcja ta:

• nie jest transakcją połączenia jednostek gospodarczych, oraz
• w czasie wystąpienia nie ma wpływu na zysk lub stratę brutto ani na dochód podlegający opodatkowaniu

Zobowiązań z tytułu podatku odroczonego nie ujmuje się również od różnic przejściowych wynikających z początkowego ujęcia wartości firmy.

Podatek odroczony ujmuje się w zysku lub stracie danego okresu, za wyjątkiem przypadku, gdy podatek odroczony:

• dotyczy transakcji czy zdarzeń gospodarczych, które ujmowane są bezpośrednio w innych całkowitych dochodach – wówczas podatek odroczony również ujmowany jest w innych całkowitych dochodach, lub
• wynika z połączenia jednostek gospodarczych – wówczas podatek odroczony wpływa na wartość firmy lub zysk z okazyjnego przejęcia

Kompensaty aktywów i zobowiązań z tytułu podatku odroczonego dokonuje się, gdy spółki Grupy posiadają możliwy do wyegzekwowania tytuł do przeprowadzenia kompensaty należności i zobowiązań z tytułu bieżącego podatku dochodowego oraz, gdy aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego dotyczą podatku dochodowego nałożonego przez tę samą władzę podatkową.

2.2.20 Aktywa i zobowiązania warunkowe

Warunkowy składnik aktywów jest:

• możliwym składnikiem aktywów, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych
• jego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Grupy

Aktywa warunkowe ocenia się na bieżąco i ujmuje się w ewidencji pozabilansowej jeśli wpływ korzyści ekonomicznych do Grupy jest prawdopodobny.

Jeśli zaistnienie wpływu korzyści ekonomicznych stało się praktycznie pewne, składnik aktywów i odnośny przychód ujmuje się w sprawozdaniu finansowym dotyczącym okresu, w którym nastąpiła zmiana.

Zobowiązanie warunkowe jest:

• możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, a istnienie tego obowiązku zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub nie wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki, lub
• obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu, ponieważ:
  • nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia obowiązku lub
  • kwoty obowiązku (zobowiązania) nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie

Do zobowiązań warunkowych zalicza się m.in.:

• gwarancje i poręczenia oraz weksle na rzecz osób trzecich, wynikające z umów
• zobowiązania z tytułu odszkodowań za szkody powstałe w wyniku działalności gospodarczej, od spraw pozostających w postępowaniu
• zawieszone warunkowo kary za gospodarcze korzystanie ze środowiska naturalnego
• inne zobowiązania warunkowe wynikające z zawartych umów

2.2.21 Prezentacja dochodów i kosztów okresu sprawozdawczego

Informacje o dochodach i kosztach oraz zyskach i stratach okresu sprawozdawczego Grupa prezentuje w sprawozdaniu z zysków lub strat oraz w sprawozdaniu z całkowitych dochodów.

Sprawozdanie z zysków lub strat(zysk lub strata) za dany okres zawiera zagregowane pozycje przychodów i pozostałych dochodów i kosztów oraz obciążeń okresu sprawozdawczego, z wyłączeniem składników innych całkowitych dochodów. Za podstawowy układ sprawozdawczy kosztów w sprawozdaniu z zysków lub strat przyjmuje się wariant kalkulacyjny. Wynik okresu w sprawozdaniu z zysków lub strat stanowi zysk lub strata netto za okres.

Sprawozdanie z całkowitych dochodów zawiera przeniesiony w łącznej kwocie wynik netto okresu ze sprawozdania z zysków lub strat oraz pozycje innych całkowitych dochodów. W ramach składników innych całkowitych dochodów Grupa rozpoznaje te zyski i straty, które zgodnie z poszczególnymi standardami należy ujmować poza sprawozdaniem z zysków lub strat. Ponadto Grupa prezentuje składniki innych całkowitych dochodów w podziale na dwie grupy, obejmujące rozdzielnie pozycje, które zgodnie z MSSF zostaną przeklasyfikowane do sprawozdania z zysków lub strat po spełnieniu określonych warunków od pozycji, które nie zostaną do tego sprawozdania przeklasyfikowane.

W związku z powyższym w grupie pozycji, które zgodnie z MSSF zostaną przeklasyfikowane do sprawozdania z zysków lub strat po spełnieniu określonych warunków ujmuje się:

• zyski i straty okresu dotyczące wyceny do wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży
• zyski i straty z aktualizacji wyceny do wartości godziwej instrumentów zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne w części efektywnej zabezpieczenia
• różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań jednostek zagranicznych z uwzględnieniem efektu podatkowego.

W grupie pozycji, które nie zostaną przeklasyfikowane do sprawozdania z zysków lub strat ujmuje się zyski i straty aktuarialne, z uwzględnieniem efektu podatkowego.

Wynik okresu w sprawozdaniu z całkowitych dochodów stanowią łączne całkowite dochody za okres, będące sumą zysku lub straty netto oraz innych całkowitych dochodów.

2.2.22 Przychody

Przychody ze sprzedaży ujmuje się w wartości godziwej zapłaty otrzymanej lub należnej, po pomniejszeniu o podatek od towarów i usług, rabaty i opusty. W przypadku transakcji sprzedaży metali, w tym głównie produktów miedzianych i srebra, dla których cena zostanie ustalona po dniu ujęcia sprzedaży w księgach rachunkowych, przychody ujmuje się w wartości ustalonej na bazie cen terminowych z daty rozpoznania sprzedaży. Przychody ze sprzedaży ujęte w wyżej określonej wysokości, koryguje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego o zmianę wartości godziwej wbudowanych instrumentów pochodnych, wyodrębnionych z umów zasadniczych sprzedaży. Przychody ze sprzedaży korygowane są o wynik z rozliczenia instrumentów pochodnych zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne, zgodnie z zasadą, że wycenę pochodnego instrumentu zabezpieczającego w części stanowiącej zabezpieczenie efektywne ujmuje się w tej samej pozycji zysku. lub straty, w której ujmowana jest wycena pozycji zabezpieczanej w momencie, kiedy pozycja zabezpieczana wpływa na zysk lub stratę.

W przychodach ze sprzedaży ujmowane są przychody powstające z bieżącej działalności operacyjnej Grupy Kapitałowej tj. przychody ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów, z uwzględnieniem udzielonych rabatów i innych zmniejszeń ceny sprzedaży.

Ponadto, przychodami okresu sprawozdawczego, wpływającymi na zysk lub stratę okresu są:

Pozostałe przychody operacyjne, pośrednio związane z prowadzoną działalnością, m.in.:

• przychody oraz zyski z inwestycji finansowych (w tym przychody z tytułu dywidend oraz odsetek)
• przychody z wyceny i realizacji instrumentów pochodnych handlowych oraz przychody z tytułu realizacji i wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych zabezpieczających w części nieefektywnej
• zyski z tytułu różnic kursowych, za wyjątkiem różnic kursowych powstających na zobowiązaniach stanowiących źródła finansowania działalności Grupy
• odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności, aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży oraz pożyczek
• rozwiązanie niewykorzystanych rezerw utworzonych uprzednio w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych
• zysk ze zbycia rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
• otrzymane dotacje i darowizny

Przychody finansowe, stanowiące głównie przychody związane z finansowaniem działalności Grupy Kapitałowej, w tym:

• zyski z tytułu różnic kursowych netto powstające wyłącznie na zobowiązaniach związanych z finansowaniem działalności Grupy (pożyczki, kredyty, obligacje, leasing finansowy itp.)
• przychody z realizacji oraz wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych związanych z zobowiązaniami finansującymi działalność Grupy

Moment ujęcia przychodów

Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów uznaje się za zrealizowane, gdy:

• Grupa przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów, wyrobów gotowych i materiałów
• Grupa przestaje być trwale zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami, wyrobami gotowymi i materiałami w stopniu, w jakim funkcję taką realizuje wobec zapasów, do których ma prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli
• kwotę przychodów można wycenić wiarygodnie
• istnieje prawdopodobieństwo, że Grupa uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji
• koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez Grupę w związku z transakcją, można wycenić w sposób wiarygodny

Przeniesienie własności przedmiotu transakcji następuje z chwilą przekazania nabywcy znaczących ryzyk i korzyści wynikających z praw własności towarów zgodnie z zastosowaną dla danej transakcji bazą dostawy według formuł INCOTERMS.

Przychody ze sprzedaży usług uznaje się za zrealizowane, gdy:

• kwotę przychodów można wycenić w sposób wiarygodny
• istnieje prawdopodobieństwo, że Grupa uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji
• stopień realizacji transakcji na koniec okresu sprawozdawczego może być określony w wiarygodny sposób
• koszty poniesione w związku z transakcją oraz koszty zakończenia transakcji mogą być wycenione w wiarygodny sposób

Przychody z realizacji kontraktów o budowę

W przypadku, gdy wynik kontraktu może być wiarygodnie oszacowany, Grupa ujmuje przychody i koszty odpowiednio do stopnia zaawansowania realizacji kontraktu na koniec okresu sprawozdawczego. W zależności od charakteru umowy stopień zaawansowania mierzony jest jako proporcja kosztów poniesionych do całości szacowanych kosztów kontraktu lub stopień zaawansowania ustalony jest na podstawie rzeczywistego obmiaru zakończenia wykonywanych prac wynikających z umowy.

Przychody z umów obejmują początkową kwotę przychodów ustaloną w umowie oraz wszelkie zmiany w zakresie prac, roszczenia oraz premie w takim stopniu, w jakim istnieje prawdopodobieństwo, że przyniosą przychód oraz możliwe jest wiarygodne ustalenie ich wartości, zaś strona zamawiająca zmiany te zaakceptuje.

W przypadku, kiedy wyniku kontraktu nie można wiarygodnie oszacować, przychody z tego kontraktu Grupa ujmuje do wysokości poniesionych kosztów, w odniesieniu, do których istnieje prawdopodobieństwo ich odzyskania. Koszty związane z kontraktem ujmowane są, jako koszty okresu, w którym zostały poniesione.

W przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo, iż łączne koszty kontraktu przekroczą łączne przychody z tytułu tego kontraktu, przewidywana strata na kontrakcie jest ujmowana bezzwłocznie, jako koszt.

Przychody z tytułu odsetek ujmuje się według zasady memoriałowej metodą efektywnej stopy procentowej.

Przychody z tytułu dywidend ujmuje się w momencie przyznania praw.

2.2.23 Koszty

Za koszty uznaje się uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez właścicieli.

Koszty ujmuje się w zysku lub stracie na podstawie bezpośredniego związku pomiędzy poniesionymi kosztami, a osiągnięciem konkretnych przychodów, tzn. stosując zasadę współmierności, poprzez rachunek rozliczeń międzyokresowych kosztów czynnych i biernych. W przypadku transakcji zakupu materiałów miedzionośnych, dla których cena zostanie ustalona po dniu ujęcia zakupu w księgach rachunkowych, zapas ujmuje się w wysokości oczekiwanej ceny nabycia na datę rozpoznania zapasów. Koszt własny sprzedaży koryguje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego o zmianę wartości godziwej wbudowanych instrumentów pochodnych, wyodrębnionych z umów zasadniczych zakupu.

Rachunek kosztów prowadzony jest w układzie rodzajowym oraz w układzie miejsc powstawania kosztów. Za podstawowy układ sprawozdawczy kosztów ujętych w zysku lub stracie przyjmuje się wariant kalkulacyjny.

Całkowity koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów obejmuje:

• koszt wytworzenia sprzedanych produktów
• wartość sprzedanych towarów i materiałów
• koszty sprzedaży
• koszty ogólnego zarządu

Ponadto, kosztami okresu sprawozdawczego, wpływającymi na zysk lub stratę okresu są:

pozostałe koszty operacyjne, związane pośrednio z prowadzoną działalnością operacyjną, w tym:

• koszty oraz straty z inwestycji finansowych
• koszty z wyceny i realizacji instrumentów pochodnych handlowych oraz koszty z tytułu realizacji i wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych zabezpieczających w części nieefektywnej
• straty z tytułu różnic kursowych, za wyjątkiem różnic kursowych powstających na zobowiązaniach stanowiących źródła finansowania działalności Grupy
• odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności, aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, pożyczek i innych inwestycji
• utworzone rezerwy na sprawy sporne, kary i odszkodowania i inne koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną
• przekazane darowizny
• strata ze zbycia rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz

koszty finansowe związane z finansowaniem działalności Grupy, w tym w szczególności:

• odsetki od kredytu bankowego w rachunku bieżącym
• odsetki od krótkoterminowych i długoterminowych pożyczek, kredytów, dłużnych instrumentów finansowych i innych źródeł finansowania, w tym odwracanie dyskonta od zobowiązań długoterminowych
• straty z tytułu różnic kursowych netto powstające na zobowiązaniach będących źródłem finansowania działalności Grupy
• koszty z realizacji oraz wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych związanych z zobowiązaniami finansującymi działalność Grupy
• zmiany wysokości rezerw wynikające z przybliżania czasu wykonania zobowiązania (tzw. efekt odwracania dyskonta)

2.2.24 Transakcje w walucie obcej i wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych

Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych jednostek Grupy Kapitałowej wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym jednostki Grupy prowadzą działalność tj. w walucie funkcjonalnej. Walutą funkcjonalną poszczególnych jednostek Grupy jest waluta, w której dana jednostka generuje oraz wydatkuje środki pieniężne, w szczególności:

• walutę funkcjonalną jednostek działających w Polsce stanowi złoty (zł, PLN)
• walutę funkcjonalną jednostek grupy kapitałowej niższego szczebla KGHM INTERNATIONAL LTD. stanowi dolar amerykański ($, USD)
• walutę funkcjonalną pozostałych jednostek stanowi waluta danego środowiska gospodarczego

Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. prezentowane są w złotych.

Transakcje i salda

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na moment początkowego ujęcia na walutę funkcjonalną:

• po kursie faktycznie zastosowanym, tj. po kursie kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, w którym następuje transakcja, w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań
• po średnim kursie ustalonym dla danej waluty, obowiązującym na dzień zawarcia transakcji dla pozostałych transakcji. W szczególności dla jednostek działających w Polsce kursem obowiązującym na dzień zawarcia transakcji jest średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym zawarcie transakcji

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego

• wyrażone w walucie obcej pozycje pieniężne przelicza się przy zastosowaniu obowiązującego w tym dniu kursu zamknięcia
• pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany obowiązującego na dzień transakcji
• pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany obowiązującego na dzień ustalenia wartości godziwej

Zyski i straty z tytułu różnic kursowych powstałe w wyniku rozliczenia transakcji w walucie obcej oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych (innych niż instrumenty pochodne) wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w zysku lub stracie.

Zyski i straty z tytułu zmiany kursów walut dotyczące wyceny bilansowej instrumentów pochodnych wyrażonych w walucie obcej ujmuje się w zysku lub stracie jako wycena do wartości godziwej, o ile nie są elementem efektywnej części zmiany wartości godziwej transakcji zabezpieczających przepływy pieniężne. W takim przypadku są one ujmowane w innych całkowitych dochodach, zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń.

Zyski i straty z tytułu zmiany kursów walut dotyczące wyceny bilansowej pozycji niepieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe ujmuje się jako element zmian wartości godziwej, jeżeli instrumenty te są wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę, bądź w innych całkowitych dochodach w wartości godziwej, jeżeli są zaklasyfikowane do aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży.

2.2.25 Pomoc Państwa

Dotacje państwowe ujmuje się w momencie, gdy istnieje wystarczająca pewność, że jednostka gospodarcza spełni warunki związane z dotacjami oraz, że dotacje będą otrzymane.

Pieniężne dotacje państwowe do aktywów prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Dotacje te ujmuje się w systematyczny sposób, jako przychód w poszczególnych okresach, aby zapewnić ich współmierność z odnośnymi kosztami, które dotacje mają w zamierzeniu kompensować. Nie zwiększają one bezpośrednio kapitału własnego.

Dotację do świadectw potwierdzających efektywność energetyczną (dotacja do aktywów) ujmuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat jako pozostałe przychody operacyjne współmiernie do amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych, których nabycie/wytworzenie skutkowało osiągnięciem efektywności energetycznej potwierdzonej świadectwami efektywności energetycznej (tzw. białymi certyfikatami).

Dotacje do przychodów kompensują w sprawozdaniu z zysków lub strat koszty, których dotyczą do wysokości wartości tych kosztów. Dotacja przekraczająca wartość kosztu, którego dotyczy ujmowana jest jako pozostałe przychody operacyjne.

Dotacje w postaci praw majątkowych do energii kolorowej pomniejszają koszt wytworzenia tej energii.

Dotacje w postaci uprawnień do emisji CO2 pomniejszają wartość rezerwy tworzonej w związku z obowiązkiem umorzenia tych uprawnień.

Dotacje ujmuje się jednolicie niezależnie od tego czy zostały otrzymane w formie środków pieniężnych czy też przybierają formę redukcji zobowiązań.

2.2.26 Sprawozdawczość dotycząca segmentów

Sprawozdawczość dotycząca segmentów sprawozdawczych grupuje segmenty operacyjne na poziomie tych części składowych Grupy:

• które angażują się w działalność gospodarczą, z której mogą uzyskiwać przychody i ponosić koszty
• których wyniki są regularnie przeglądane przez główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych w Grupie oraz wykorzystujący te wyniki przy decydowaniu o alokacji zasobów i przy ocenie wyników działalności segmentu oraz
• w przypadku których dostępne są oddzielne informacje finansowe

Głównym organem podejmującym decyzje w zakresie alokacji zasobów oraz dokonującym oceny wyników działalności segmentów (tzw. GDO) jest Zarząd KGHM Polska Miedź S.A. W wyniku analizy sposobu sprawowania nadzoru nad działalnością spółek zależnych oraz zarządzania Grupą, uwzględniając kryteria łączenia i progi ilościowe z MSSF 8, wydzielono segmenty sprawozdawcze, które szczegółowo zostały zaprezentowane w nocie 5.

2.2.27 Zysk netto na akcję

Zysk netto na akcję dla każdego okresu jest obliczany poprzez podzielenie zysku netto przypadającego na akcjonariuszy Jednostki Dominującej za dany okres, przez średnią ważoną liczby akcji występujących w danym okresie sprawozdawczym.

2.2.28 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej prezentuje się metodą pośrednią.

2.2.28 Zarządzanie kapitałem

Zarządzanie kapitałem w Grupie ma na celu zachowanie zdolności do kontynuowania działalności z uwzględnieniem realizacji planowanych inwestycji tak, aby Grupa mogła generować zwrot dla akcjonariuszy oraz przynosić korzyści pozostałym interesariuszom.

Zgodnie z praktyką rynkową efektywne wykorzystanie kapitału monitorowane jest między innymi na podstawie następujących wskaźników:

• wskaźnika kapitału własnego obliczanego jako stosunek wartości netto aktywów rzeczowych (kapitał własny pomniejszony o wartości niematerialne) do sumy bilansowej
• wskaźnika stanowiącego stosunek długu netto do EBITDA. Dług netto oznacza łączną kwotę zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek i leasingu pomniejszoną o wolne środki pieniężne oraz inwestycje krótkoterminowe o zapadalności do 1 roku, natomiast EBITDA jest to zysk z działalności operacyjnej po dodaniu amortyzacji

W celu utrzymania płynności finansowej i zdolności kredytowej pozwalającej na pozyskanie finansowania zewnętrznego przy optymalnym poziomie kosztów, Grupa zakłada utrzymanie wskaźnika kapitału własnego na poziomie nie niższym niż 0,5, natomiast wskaźnika dług netto/EBITDA na poziomie do 2.